De kracht van geheimhouding

De vertrouwelijkheid in mediation is een belangrijk, niet te onderschatten uitgangspunt in mediation. Voordat een mediation wordt gestart, maakt de (geregistreerd) mediator met partijen samen de afspraak dat al datgene dat voor hert eerst in mediation wordt besproken (dus “nieuwe informatie” is), dat die informatie geheim blijft voor al diegenen die niet deelnamen aan de mediation. Door een geheimhoudingsafspraak te maken, worden partijen gestimuleerd vrijuit te praten over wat er speelt en wat hun verlangens en behoeften zijn. Ook kunnen potentiële oplossingen besproken worden zonder dat partijen daar direct aan gebonden zijn. Dit vergroot de kans op een regeling die vervolgens kan worden vastgelegd in een vaststellingsovereenkomst. Gelukkig wordt de kracht en het belang van vertrouwelijkheid ook door rechters erkend en gerespecteerd, zo blijkt uit diverse recente uitspraken. En mocht de mediation onverhoopt niet slagen, dan is de juridische positie van de deelnemers ook niet geschaad, gelet op de geheimhoudingsafspraak. Immers, die positie is niet anders dan voor de mediation. En dat is met name in arbeidszaken -waarin de medewerking van een werkgever of werknemer aan mediation traject juridisch gezien een rol kan spelen- zeker relevant.

Geheimhoudingsafspraak als fundamenteel element

In een uitspraak van het Gerechtshof Arnhem-Leeuwarden op 7 augustus 2023 (ECLI:NL:GHARL:2023:6694) is onder andere overwogen:

“Het staat vast dat de mediation plaatsvond onder verplichting tot geheimhouding. Van partijen mag dan ook worden verwacht dat zij geen informatie over (het verloop en de inhoud van) de mediation in deze procedure bekend maken. Deze stellingname van verzoekster lijkt ook bedoeld te zijn zichzelf te presenteren als tijdens de mediation redelijk en verweerder als onredelijk. Dit is in strijd met het doel en de strekking van de overeengekomen geheimhouding en kan ook niet door het hof worden geverifieerd. Het hof gaat daarom voorbij aan wat verzoekster over de mediation heeft aangevoerd, anders dan dat de mediationgesprekken niet tot een oplossing tussen partijen hebben geleid” .

Geheimhouding geldt vanzelfsprekend ook voor de mediator en betrokken advocaten, zo werd recent nog eens duidelijk in een tuchtrechtelijke uitspraak (ECLI:NL:TADRAM:2023:131). In een uitspraak van het Gerechtshof Amsterdam (24 maart 2020, ECLI:NL:GHAMS:2020:938) is geoordeeld dat een mediator niet als getuige mocht worden gehoord over verklaringen van een partij in mediation, omdat dit ernstige afbreuk zou doen aan de door partijen te verwachten vertrouwelijkheid.

Stimulans voor open communicatie

Kortom: het belang van de geheimhoudingsafspraak in een mediation traject is dat partijen vrijuit kunnen praten, zonder dat die (nieuwe) informatie in een later stadium -mocht de mediation onverhoopt niet slagen- tegen hen gebruikt kan worden. Dat die geheimhoudingsplicht doorgaans zwaarder weegt dan de waarheidsvinding in een juridische procedure, is inmiddels al diverse malen bekrachtigd.