Bestelknop ‘bestellen’, ‘bestelling plaatsen’ of ‘bestelling afronden’ webwinkel levert geen betalingsverplichting op
Bestel je wel eens wat online of heb je een online webshop? Lees dan verder! Recent heeft de Hoge Raad namelijk geoordeeld dat een bestelknop met de tekst ‘bestellen’, ‘bestelling plaatsen’ of ‘bestelling afronden’ niet voldoende duidelijkheid voor de consument biedt dat hij of zij een betalingsverplichting aangaat. Dit leidt ertoe dat de koopovereenkomst geheel of gedeeltelijk vernietigd kan worden.
De wet
De wet beschermt de consument in enige zin al bij het gebruik van een bestelknop door een leverancier. Art. 6:230v lid 3 BW bepaalt namelijk dat bij het gebruik van een knop (of soortgelijke functie) ter aanvaarding van een aanbod en aangaan van een betalingsverplichting, deze op goed leesbare wijze moet worden aangemerkt, met een ondubbelzinnige formulering, waaruit blijkt dat het plaatsen van een bestelling een betalingsverplichting jegens de handelaar inhoudt. De zin ‘bestellen met betalingsverplichting’ wordt aangemerkt als een dergelijke ondubbelzinnige verklaring. Een overeenkomst die in strijd hiermee tot stand komt, is vernietigbaar.
In veel rechtszaken over online aankopen wordt de vraag gesteld of de bestelknop voldoet aan de geldende informatieverplichtingen. De rechterlijke uitspraken hierover verschillen. Daarom heeft de rechtbank Rotterdam de Hoge Raad om een prejudicieel oordeel (een rechtsvraag van een rechter aan een hoger gerecht, die gaat over de uitleg van een rechtsregel) gevraagd.
De Hoge Raad
In casu ging het om een consument die bij bol.com een bestelling wilde plaatsen. Zij koos voor achteraf betalen. De bestelling werd afgerond door te drukken op een knop met ‘bestelling plaatsen’. De consument betaalde niet en bol eiste vervolgens in een juridische procedure betaling.
De Hoge Raad oordeelde op grond van Europese rechtspraak dat er gekeken dient te worden naar de tekst van de bestelknop zelf om te bepalen of er voldaan is aan het vereiste van de ondubbelzinnige formulering uit art. 6:230v lid 3 BW. De Hoge Raad bepaalde dat bij de bestelknoppen met de tekst ‘bestelling plaatsen’, ‘bestellen’ of ‘bestelling afronden’ dit niet het geval is. Bij deze teksten wordt zowel in alledaagse taal als door de gemiddelde consument niet een directe link gelegd tussen het plaatsen van een online bestelling en de verplichting om te betalen.
Geldt ook voor knop ‘schrijf je nu in’
Ook oordeelde de rechtbank in een andere zaak dat de knop met ‘schrijf je nu in’ bij de online inschrijving voor een opleiding niet voldoende ondubbelzinnig is om een betalingsverplichting voor de gehele opleiding in te houden. In deze zaak had de consument zich online via de genoemde bestelknop ingeschreven voor een opleiding tot doktersassistent. Op een bepaald moment besloot ze te stoppen met het volgen van onderwijs en daarmee ook met de termijnbetaling. Het bedrijf vorderde in een procedure het overige lesgeld. Bij de rechtbank oordeelde dat de bestelknop niet voldoet aan de vereisten. Dit leidde ertoe dat de overeenkomst vernietigbaar was. Tijdens de prejudiciële procedure oordeelde de Hoge Raad dat de consument na gehele vernietiging van de overeenkomst slechts de waarde van de al geleverde prestaties met korting aan het bedrijf diende te vergoeden. Dit is redelijk omdat de sanctie voor het niet voldoen aan de vereisten van de bestelknop op die manier doeltreffend en afschrikkend is.
Let er als online shopper of eigenaar van een webshop dus voortaan op of de bestelknop aan de vereisten voldoet. Zo niet, wordt er voor de consument geen betalingsverplichting gecreëerd, met alle gevolgen van dien.
